පොල් දළඹු හානිය
ලංකාවේ පොල් වගා කෙරෙන බොහෝ ප‍්‍රදේශවල පැතිරී ඇති පොල් දළඹුවා, පොල් වගාවට දැඩි හානියක් කිරීමට සමත් පළිබෝධකයෙකි.
පොල් දළඹුවා පොල් ගසට හානි සිදු කරන්නේ, පොල් කොළය යට පැත්තේ පටක හෙවත් පොල් කොළයේ සාරවත් කොටස් ආහාරයට ගැනීම මගිනි.
හානි ලක්ෂණ,
- පොල් කොළයේ හානි කරන ලද ස්ථාන පළමුව කොළ පැහැයට තිබී පසුව ක‍්‍රමයෙන් දුඹුරු පැහැගැන්වී වියළි පිලිස්සුන ස්වභාවයකට හැරීම.
- පොල් ගසේ පහත මාලයේ අතුවල තැනින් තැන අක‍්‍රමවත් ලෙස වියළි ගිය ස්ථාන හඳුනා ගත හැකි වීම.
- අතුවලට සිදු වන හානියේ බලපෑම නිසා ගස දුර්වල වීම සහ අස්වැන්න අඩුවිම.
- පත්‍රවල යටි පැත්ත පරීක්ෂා කිරීමේදී පණු කැදලි දැකිය හැකි වීම.
හානිය නිසි ලෙස කළමනාකරණය නොකළහොත් ගස මිය යාම සිදුවේ.
පොල් දළඹුවාගේ ජීවන චක‍්‍රය,
- පොල් දළඹුවාගේ සම්පූර්ණ ජීවන චක‍්‍රය සඳහා මාස 2 – 2 1/2 අතර කාලයක් ගත වේ.
- පොල් දළඹුවා සුහුඹුල් අවස්ථාවේදී, කුඩා සලබයකුගේ ආකාරය ගනී. මෙම අවධියේදී සතුන් පහත මාලයේ අතුවල යට පැත්තේ බිත්තර දමා යෑම නිසා දළඹුවන් බෝවීම ආරම්භ වේ. වැඩුණ දළඹුවෙකු මි.මි. 20 (අඟල් 1) ක් පමණ දිගින් යුතු වේ. පොල් දළඹුවා සුහුඹුල් අවස්ථාවේදී, කුඩා සලබයකුගේ ආකාරය ගනී. මෙම අවධියේදී සතුන් පහත මාලයේ අතුවල යට පැත්තේ බිත්තර දමා යෑම නිසා දළඹුවන් බෝවීම ආරම්භ වේ. වැඩුණ දළඹුවෙකු මි.මි. 20 (අඟල් 1) ක් පමණ දිගින් යුතු වේ.
- බිත්තර දමා දින 30 - 40 කට පමණ පසුව, මෙම කීටයින් (දළඹුවන්) පිළවුන් බවට පත්වේ. ලා රතුදුඹුරු පැහැ පිළවා අවස්ථාවේදී, හානියට පත් පොල් අතු කපා එහි යට පැත්ත පරීක්ෂා කළ විට පත‍්‍ර කොටස් සහ අප ද්‍රව්‍ය වලින් සාදාගත් කැදළි තුළ සිටිනු අයුරු දැක ගත හැකිවේ.
- පිළවා දින 14 - 21 පසුව සුහුඹුල් අවස්ථාවට පත්වේ.
හානි කළමනාකරණය
1. උවදුර හඳුනා ගන්නා අවස්ථාවේ ඉතා සුළු වශයෙන් (අතු 05 ට වඩා අඩුවෙන්) හානි ලක්ෂණ පවතීන්නේ නම්, එම අතු සහ පහත මාලයේ පොල් අතු 5 - 6 කපා, පුළුස්සා දැමීමට කටයුතු කළ යුතුය.
නිසි දැනුමක් හෝ අවබෝධයක් නොමැතිව අතු කපා පිළිස්සීම නොකළ යුතුය. මිට හේතුව වන්නේ සුහුඹුල් අවධියේ පසුවන පොල් දළඹුවන් සිටින ගස් වල අතු කපන විට, උන් යාබද නිරෝගී පොල් ගස් වෙත පියඹා යාමට ඇති හැකියාව නිසාවෙනි. මෙලෙස නිරෝගී පොල් ශාඛවල බිත්තර දැමීම සිදුවිය හැකි නිසා හානිය සහිත ගස් සංඛ්‍යාව වැඩිවීම සිදුවිය හැක. මේ නිසා සුහුඹුල් අවස්ථාව හැර ජීවන චක්‍රයේ අනෙකුත් අවස්ථාවන් ක්ෂේත්‍රයේ පවතින කල්හි පොල් අතු කපා, පුළුස්සා දැමීම යෝග්‍ය වෙයි.
ගිනිමැල ගැසීම මගින් පොල් දළඹුවාගේ සුහුඹුල් අවස්ථාව ගිනිමැලය දෙසට ආකර්ෂණය කර මර්දනය කළ හැක.
3. ජීව විද්‍යාත්මකව මර්දනය සඳහා පොල් දළඹුවාගේ පරපෝෂීත කෘමීන් (විලෝපිකයින්) භාවිතා කළ හැකිය.
• පරපෝෂීත කෘමීන් ප්‍රධාන කාණ්ඩ 2 කි.
A. කීට පරපෝෂීතයන් - බ්‍රැකන් හිබේටර්
B. පිලා පරපෝෂීතයන් - බ්‍රැකිමේරියා නෙපැන්ට්ඩිස්
- මෙහිදී සිදු කරන්නේ පොල් දළඹු පරපෝෂීත කෘමීන්, පොල් ගස් වෙත මුදා හැරීමයි
- පරපෝෂිත කෘමීන් පොල් දළඹුවන් තුළ වර්ධනය වීමෙන් ඔවුන් විනාශ වී යයි. මේ නිසා දළඹු ගහනය අඩුවෙන අතර එමගින් හානියද අඩුවේ.
- නමුත් ඔක්තෝබර් මාසයේ සිට පෙබරවාරි මාසය අතර කාලය තුළ රාත්‍රී කාලයේ පවතින සිසිල් කාලගුණික තත්ත්වය හේතුවෙන් පරපෝෂීතයන්ගේ බෝවීමට බලපෑම් ඇතිවේ. මේ හේතුවෙන් පරපෝෂීතයන්ගේ සංඛ්‍යාව අඩුවීම සිදුවන නිසා මේ පිළිබඳව සැලකිලිමත් විය යුතු ය.
- පොල් දළඹුවා හානි කළ පහත මාලයේ අතුවල පත‍්‍ර කොටස් දිරා ඉරටු පමණක් ඉතිරිවී තිබෙන ආකාරය දැකගත හැකිය. මෙවන් අවස්ථාවකදී අදාළ පොල් සංවර්ධන නිලධාරී මහතාගේ හෝ ඒ පිළිබඳව මනා දැනුමක් ඇති පුද්ගලයකුගේ නිරීක්ෂණ සහ නිගමන වලට අනුව පරපෝෂිතයන් එම ඉඩම්වලට මුදා හැරීමට කටයුතු කළ යුතුවේ. පරපෝෂීත කෘමීන් ලබා ගැනීම සඳහා අභිජනන මධ්‍යස්ථාන වෙත යා යුතුය.
- පරපෝෂිතයන් ක්ෂේත්‍රයට නිදහස් කළ පසු ගිනිමැල ගැසීම නොකළ යුතු යපරපෝෂිතයන් ක්ෂේත්‍රයට නිදහස් කළ පසු ගිනිමැල ගැසීම නොකළ යුතු ය.
- මෙම උවදුර ආරම්භක අවස්ථාවේදීම හඳුනා ගත හැකිනම් පහසුවෙන් මර්දනය කිරීමට හැකියාව ඇත. මෙය මුල් අවස්ථාවේ හඳුනා නොගැනීමෙන් සහ මර්දන පිළිවෙතක් අනුගමනය කිරීම ප‍්‍රමාද වීමෙන් දරුණු වසංගත තත්ත්වයක් ලෙසට විශාල ප‍්‍රදේශයක පැතිරීමේ අවදානමක් ඇත.
හානිය පරපෝෂිතයන් මගින් පාලනය කළ නොහැකි තරම් උග‍්‍ර වූ විට, රසායනික ද්‍රව්‍ය යොදා ගැනීම අවශ්‍ය වේ.
රසායනික ක්‍රම
- • පොල් පැළවල හානිය පවතී නම්, මාෂල් 20 මි.ලි. ලීටර් 04 ක් ජලය ලීටරයක දියකර, පොල් පැළවල කොළයේ යටි පැත්ත හොඳින් තෙමෙනසේ ඉසීම නිර්දේශ කරනු ලැබේ.
- • මේ සඳහා මොනොක්‍රොටපොස් 60% කෘමීනාශකය කඳ තුළට විදීම නිර්දේශීතව ඇති නමුත්, මේ කෘමිනාශකය විවිධ හේතුමත සීමා කර ඇත. මෙවන් අවස්ථාවකදී පොල් සංවර්ධන නිලධාරී මහතාගෙන් උපදෙස් ලබා ගත යුතුය.
තමාගේ වගාව ගැන සැළකිලිමත්ව සිටීම හා හානිය හඳුනාගත් විගස තම පළාතේ පොල් සංවර්ධන නිලධාරී මහතා වෙත හෝ සුදුසු බලධාරීන්ට දැනුම් දීම මගින් හානිය ඉක්මනින් පාලනය කිරීමට සුදුසු ක්‍රියායාමාර්ග ගත හැකිය.